Powiat Łowicki

INFORMACJE OGÓLNE        Fundusze Strukturalne są instrumentami Polityki Strukturalnej Unii Europejskiej. Ich zadaniem jest wspieranie restrukturyzacji i modernizacji gospodarek krajów UE. W ten sposób wpływa się na zwiększenie spójności ekonomicznej i społecznej Unii. Fundusze kierowane są do tych sektorów gospodarki i regionów, które bez pomocy finansowej nie są w stanie dorównać do średniego poziomu ekonomicznego w UE. W skład Unii wchodzą regiony dobrze rozwinięte, takie jak południowa Anglia, okolice Paryża, czy Holandia oraz te, których poziom rozwoju znacznie odbiega od "średniej europejskiej". Są nimi Grecja, Irlandia, Portugalia, Północna Skandynawia i Południowe Włochy. Polityka Strukturalna i Fundusze mają pomóc władzom centralnym i regionalnym słabiej rozwiniętych regionów w rozwiązaniu ich najważniejszych problemów gospodarczych.        Istnieją cztery Fundusze Strukturalne:        Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej        Europejski Fundusz Społeczny        Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego        Finansowy Instrument Orientacji Rybołówstwa        Obok nich działa Fundusz Spójności, inaczej nazywany Funduszem Kohezji lub Europejskim Funduszem Kohezji, jest to czasowe wsparcie finansowe dla krajów Unii Europejskiej, których Produkt Krajowy Brutto nie przekracza 90% średniej dla wszystkich krajów członkowskich (Grecja, Portugalia, Hiszpania i Irlandia). Fundusz ten nie należy do grupy Funduszy Strukturalnych, ze względu na określony czas w którym działa. Poprzez swój charakter i cel, Fundusz Spójności jest instrumentem polityki strukturalnej. Realizację Funduszu Spójności zaplanowano na lata 1993-99. Na szczycie UE w Berlinie postanowiono przedłużyć jego działanie do 2006 r.        Zasady według jakich działa Regionalna Polityka Strukturalna oraz Fundusze Strukturalne:       

• zasada koncentracji – określa, że interwencja funduszy, aby przyniosła efekt, nie powinna być rozproszona, lecz skoncentrowana na niewielu precyzyjnie określonych celach (na Celu 1 koncentruje się ok. 70% funduszy),
• zasada dodatkowości – środki przekazywane przez Komisję Europejską z funduszy strukturalnych są jedynie uzupełnieniem środków zgromadzonych na dany program (projekt) przez władze krajowe (regionalne, lokalne). W praktyce oznacza to weryfikację – czy poziom krajowych wydatków publicznych na poszczególne cele po otrzymaniu wsparcia z UE utrzymywany jest przynajmniej na takim samym poziomie jak w okresie poprzedzającym otrzymywanie pomocy,
• zasada subsydiarności – wszystkie działania powinny być podejmowane na możliwie najniższym szczeblu, który jest w stanie je realizować. Unia będzie podejmować działania tylko wtedy, jeśli zamierzone cele nie mogą być zrealizowane w wystarczającym stopniu na szczeblu państw członkowskich i dlatego ze względu na ich zakres lub skutki zostaną lepiej osiągnięte na szczeblu Unii,
• zasada programowania – podstawą otrzymania wsparcia jest planowanie (plany i programy rozwojowe) w pewnym przyjętym przez Wspólnotę horyzoncie (okresie programowania),
• zasada partnerstwa – współpraca Komisji z władzami krajowymi, lokalnymi i regionalnymi oraz innymi kompetentnymi ciałami (partnerzy społeczni i gospodarczy).

       Z punktu widzenia roli samorządów lokalnych i regionalnych najważniejsze są: subsydiarność, partnerstwo i programowanie.        W praktyce stosowane są jeszcze dodatkowe zasady:

• zasada spójności – zapewnienie wewnętrznej spójności projektów oraz ich spójności z innymi działaniami realizowanymi na szczeblu regionu, kraju i UE,
• zasada elastyczności – reagowanie na specyficzne wyzwania i zmieniającą się sytuację społeczno-gospodarczą regionu, zasada koordynacji instytucjonalnej – wypracowanie formalnych procedur uzgodnień między siłami regionalnymi celem zdefiniowania i wcielania regionalnych strategii rozwoju,
• zasada koordynacji pionowej i poziomej – utrzymywanie współpracy wewnątrz regionu i na linii Komisja-kraj-region,
• zasada oceny i monitoringu,
• zasada PPP – dążenie do zapewnienia partnerstwa prywatno-publicznego.

             Cele funkcjonowania Regionalnej Polityki Strukturalnej i Funduszy Strukturalnych:        CEL 1 - obejmuje on regiony zapóźnione w rozwoju. Podstawowym kryterium jest dochód PKB na mieszkańca poniżej 75%; dodatkowo tym celem zostały objęte tereny słabo zaludnione (poniżej 8 mieszk. na jeden km. kwadratowy) oraz obszary ultraperyferyjne (najbardziej oddalone). Niemal 70% wszystkich środków funduszy strukturalnych jest przeznaczane na działania w ramach tego celu. Regiony objęte celem 1 nie mogą być objęte żadnym innym celem.        CEL 2 - w jego ramach prowadzone są działania prowadzące do odbudowy terenów silnie uzależnionych od upadających gałęzi gospodarki. Na realizację tego celu przeznaczonych jest 11% wszystkich środków funduszy strukturalnych.        CEL 3 - udzielana pomoc w ramach w jego ramach ma służyć modernizacji rynku pracy poprzez szkolenia zawodowe, lokalne inicjatywy w zakresie zatrudnienia oraz poprawę dostępu do miejsc pracy.        Po wejściu Polski do Unii Europejskiej cały obszar kraju zostanie objęty działaniami w ramach CELU 1.        Poszczególne cele finansowane są poprzez istniejące Fundusze Strukturalne: